Şimdilik sayısı 106’yı bulan dini bayram yaşamışım, hatırlayabildiğim ilk bayram anısı bir film sahnesi gibi kazınmış aklıma. Annem arka bahçedeki evimizde abimin ve benim yüz ve boynumuzu sabunladığı bir bezle siliyor. Banyomuzu bir gün önce yapmış ama bayram sabahına temiz başlamak gerekiyor, öyle diyor annem. O bizim temizliğimiz ile uğraşırken akrabalarımızdan Halide Teyze’nin öldüğü haberi geliyor. Film bitiyor.

Sonraki yıllarda bayram demek hem anne hem baba tarafımdan nene dede ve büyükanne evleri. Dedem mutlaka ‘lehylimacun yaptırttım size’ diyecek, büyükannem kavurma yapacak, dedemin annesi Aliye Hanım başköşede oturacak, üçaylığından erkek torunlara daha fazla bayram harçlığı verecek, nenemin evi köyden kentten gelen akrabalarla dopdolu olacak, şansımız varsa Karakaş Necmi Amca’nın geldiği saate denk düşeceğiz ve neredeyse hep o şansı elde edeceğiz, gelsin kahkahalar, vallahi alem adamsın densin, rahmetli her defasında bizi güldürecek yeni bir hikaye anlatacak çünkü arşivi yok herşey doğaçlama gelişiyor. Bir keresinde ‘bu devirde para her kusuru örtüyorrrrrrr’ diyor, ay sanki rrrr hiç bitmeyecek, uzuyor da uzuyor. Nenem olur mu hiç öyle şey diyerek itiraz ediyor. ‘Olur Abla’ diyor Karakaş; haşmetli kara kaşları var, ‘bak’ diyor, cebinden bir tükenmez kalem çıkarıp sol avcuna bir şey yazıyor. Sonra avcunu gösterip ‘burda ne yazıyor?’ diye soruyor. Adana’da duymaya alıştığımız bir küfrü yazmış, af buyrun ‘dümbük’, herkes tüh tüh filan derken arka cebinden cüzdanını çıkarıp o devrin en büyük kağıt parasını gayet fiyakalı bir edayla çekiyor, diliyle yalayıp şakkkk diye sol avcunun ayasına bastırıyor. ‘Görünüyor mu?’ diyor. Soruyu sorarken kafasını titreterek sallıyor. Kahkahalar, kahkahalar…. Fellini Filmi’nden neyi eksik?

Evin içi insan dolu, kapıyı çalan yok, kapı açık çünkü, gelinler giyinmiş kuşanmış, takmış takıştırmış, Akay Ailesi’nin erkekleri karılarına iltifat ediyor, gelinlerin yüzü gülüyor. Dedemden ders almışlar; onun için dünya bir yana Hocanın Kızı bir yana. Öyle bir aşkla seviyor. Diyelim ki o sırada ailenin en küçük oğlan çocuğu geldi, bayramlıklarını giymiş, büyüklerinin elini öpüyor, dedem hemen ‘dedesi bu paşanın evinde ölecek’ diyor. Bu ailede bütün erkeklere paşa deniyor; misal Akif Paşaaaa… Kızlara hatunlu hitaplar yapılıyor; Güllatınnnn, Saniye Hatunnn, Nakiye Hatunnn, hep uzatarak. Çay servisi yapılırken çocuklara paşa çayı teklif ediliyor. Annem her defasında ‘çocuklar çay içmez’ diyor. Bu defalık içsin yengesi diyerek halalar bizlere iltimas geçiyor. Bayram buluşmaları sırasında erdemli insan hikayeleri anlatılıyor. Bazen de erdemsiz insan hikayeleri, o noktada yavaş seslerle hafif bir dedi ve de kodu durumları oluyor, ne demek olduğunu hiç bilmediğim ama hiç taktir görmeyen bir insan tipi için faizci deniyor, sözcük dudaklardan bir fısıltı halinde çıkıyor, başlar üç beş kere indirilip kaldırılıyor. Biz büyüyoruz.

Sonra bayram turları başlıyor, mübalağa yok, 30-40 kapı geziyoruz. Babamın Vecihe Teyze’sine gittiğimizde babam hep ama hep aynı hikayeyi anlatıyor; neymiş onlar nişanlıyken adamcağız nişanlısını yanağından bir öpmüş, babam da görmüş. Çocuk o zaman. Vecihe Teyze ve kocası bir gülüyor bir gülüyor, nasıl mutlular. Biz de mutluyuz çünkü bu hikayeyi dinlemeyi seviyoruz, hayret on keredir dinliyorum ama ilk kez dinliyormuşum gibi mutlu sonu bekliyorum. Nınınınnnnnnn, sırada adamın nişanlısını öpmesi var. Bir de bir akrabamız var, ismi lazım değil, büyüklerden, onlara gittiğimizde evdeki amca bize bayram harçlığını az veriyor. Biz az da olsa kağıt para bekliyoruz, o bize hep kuruşlu paralar veriyor. Bir bayram abime ben çıkarken onun elini öpmeyeceğim diyorum ve evet, hınzır ben, öpmeden çıkıyorum. Abime kağıt para vereceği tutmuş, iyi mi? Mümkün olsa geri dönüp elini öpecem ama geçti Bor’un pazarı.

Halit Amca’lara gitmeyi çok seviyorum. Bütün aile pırıl pırıl giyinmiş, misss gibi kokular sürünmüş, erkeklerin saçları biryantinli. Kadınlar bir zarafet abidesi gibi, hep tatlı bir tebessüm dudaklarda- Gülcan Teyze, Nurten Teyze. Bir de Ekselans var, annemin akrabası. Adını bilmiyorum o zamanlar, ona herkes Ekselans diyor. Marquez’e giriş yaptık, iyi mi? İnsan diplomat olsa ancak böyle olur, monşer monşer, nasıl bir şıklık, nasıl bir konuşma biçimi, onun prens filan olduğunu düşünüyorum, yoksa durduk yere adama neden Ekselans desinler?

Bayramın üçüncü ya da dördüncü günü aile büyükleri bizim evimize geliyorlar. Hiyerarşik bir sıra ile bayram ziyaretleri sürüp gidiyor.

Sonra, ‘ilk bayramı’ denen şeyi öğreniyorum. Ailede kayıplar yaşandıkça bayramlar o eski tadıyla geçmemeye başlıyor. Gözler, birbirine temastan kaçırılarak nemleniyor. Hikayeler artık daha az anlatılır oluyor. Karakaş Necmi Amca da ölüyor. Duvara asılmış çerçeveli fotoğraflara bakılıp iç geçiriliyor. Biz büyüyoruz.

Benim hafızamda bayram, o özel günde o güzel insanların yüzlerinde kilitlenmiş kalan kocaman bir kahkaha.

İçimde saklı kalan o kahkahalarla, hayatımdan bir hikaye gibi geçen insanlarımla, babamla, kayınbabamla, kayınvalidemle, Haticemle, Hasan Gençyılmaz’ımla, Bekirimle, Haluğumla, nenem, halam, amcam, Mediş Yengem, dedelerim, liste uzun, etimle kemiğimle ruhumla acısı olan herkesin acısına sakınarak ve sahip olduklarımı kaybetmemeyi dileyerek… Bayram. Tatlı başlayıp hüzünlü mü bitti? Hangimizinki öyle değil ki?

Fakat herşeye rağmen, hayat yeniden diriliş üstüne kurulmuştur. Bu yazı da Suç ve Ceza’dan feyz alıp Raskalnikof gibi yeniden dirilecek. Ruhunuzun yüceliğini hissedeceğiniz, beş on dostla akrabayla komşuyla tanışla geçireceğiniz nice bayramlara.

Orta Okul öğrencisiydim, Adana Özel Yeni Lise’de. Tüm öğrencilik hayatım boyunca bizim okulda sadece bir kez gerçekleştirilen çok özel bir geziye katılma şansım olmuştu.

1970 başlarında İncirlik şimdikinden daha farklı bir konuma sahipti, şehirde bol sayıda Amerikalı vardı, görevliler aileleri ile gelir, bir kısmı şehirden ev kiralardı. Bir Nisan ayında Amerikalı ailelerin çocuklarını bizlerle kaynaştırmak amacıyla Doğu Anadolu’ya gezi düzenlendi, bir hafta boyunca geceleri trende yol alırken, gündüzleri Malatya, Erzincan, Sivas, Kars, Ağrı, Iğdır gibi şehirleri gezdik, Kars’taki Ani Harabeleri, Harput’taki Arap Baba Ziyareti, Iğdır’da pamuk yetiştirildiğini öğrenmem hiç aklımdan çıkmaz. Şimdi izlerini kaybettiğim John’lar, John’lar ve John’lar kalmış aklımda. Uzun dalgalı saçlı çok tatlı bir çocuktu. İlk Amerikalı arkadaşım. Bakın şimdi yazıma misafir oldu. Anadili İngilizce olan biriyle ilk konuşma denemelerim, hele bir de güzel bir gezideyse unutulmuyor demek ki!

Üniversite yıllarımızsa, ülkenin karanlık zamanlarına rastlar, hayallerimizde yurtdışına gitmek filan yoktu, öyle bir anlayış ve görüş de yoktu, genel olarak böyleydi bu, belki sadece aile olanakları ile giden giderdi. Oysa şimdi öyle mi?

Değil. Hayır, hayır, çağ atladık filan demiyorum, biz atlamadık ama dünya o zamanki dünya değil, uçak fiyatları, dilimize pansiyon olarak çevirebileceğimiz hostel’lar, sevgili Internet, öğrenci kaynaştırma programları derken aslında Avrupa ülkelerinde çok uzun yıllardır olan şeyler bizim de hayallerimizi süslemeye başladı. Bu arada, bana ne oluyorsa, biz diyorum, utanmadan, koca kadın.

Bu ‘sinsi’ girişimden anlayacağınız gibi başta siz değerli anne ve babalar olmak üzere, tüm üniversite öğrencilerini tam da zamanında yurtiçi ve yurtdışı olanaklarından yararlanmak hakkında bilgilendirmek isterim. Dersime katılan öğrencilerim bilir, hep anlatırım.
İlki uluslararası gençlik kampları. Her yıl Ekim başında başvurular başlar. Bu kamplar hem yurtiçinde hem de yurtdışında açılıyor. En az on gün en fazla üç hafta gibi süren bir geziyi seçiyorsunuz, Şirince’de zeytin toplamaktan, İtalya’da bir restorasyon ya da çevrecilik aktivitisine kadar çok geniş bir yelpazede servis veren bu kuruluşa katılım ücreti olarak az bir miktar ödeniyor, on gün ya da üç hafta, ücrette fark olmadığı için üç haftayı seçmek daha kârlı. Yatacak yer, yiyecek üç öğün yemek veriyorlar, günde beş saat çalışılıyor, sonrası gezi ve diğer faaliyetlere ayrılabiliyor. Ne güzel bir olanak! Bu yıl bir öğrencim 5 Ocak’ta yola çıkmak üzere Şirince’ye gidiyor, tek Türk o imiş, 100 Euro ödemiş.

Bir diğer imkan Inter-rail. Bu da üniversite öğrencilerine yönelik yılların kuruluşu. Sitelere girip bakıldığında çok geniş bilgiler var, ayrıca Ankara’daki merkez aranıp bilgi de alınabiliyor, kısaca şöyle: diyelim ki 26 gün için sınırsız tren bileti aldınız, bu biletle Sirkeci’den yola çıkıyorsunuz, bekle beni Avrupa, seni keşfetmeye geliyorum diyorsunuz. Size oturacak bir yer satmadıkları için boş bulduğunuz yere oturuyorsunuz. Bir iki durak sonra o yerin sahibi trene binerse, bi zahmet, hiç itirazsız, yerinizi veriyorsunuz, haydiii yeni bir yer aramaya. Olur mu öyle şey demeyin, bilet onun için ucuz. Ne yazık ki tüm bunlar için öncelikle geniş kapsamlı bir vize almak gerekiyor, henüz vizesiz çıkış bizim için yok, ancak üçüncü dereceden memur çocuklarına var. Olsun, olmasın da, şimdilik olsun diyelim. Seyahatinize herhangi bir Avrupa ülkesine ucuz bulduğunuz bir uçak bileti ile de başlayabilirsiniz, misal, Amsterdam’a 50 Euro’ya bilet bulduysanız, oraya uçup, ordan tren rotanızı çizebilirsiniz. Oralarda hostel denen öğrenci pansiyonları var, konaklama yerleri, bunlarının hepsi ve daha fazlası Internet’te mevcut, hatta hostel hakkında olumlu olumsuz görüşler, daha neler neler. Yanınızda sevdiğiniz, güvendiğiniz bir iki arkadaşla hem daha güvenli hem de daha eğlenceli olur bu seyahat. Sofya, Prag, Budapeşte gibi yerler diğerlerine oranla daha da ucuz, gezilecek, görülecek, yeni arkadaşlıklar kurulacak bir takım güzellikler…

Peki, gitmek için ne yapmalı? Çok açık söyleyeyim, ben öğrencilerime part-time işlerde çalışarak, ucuza özel matematik fizik dersleri vererek para biriktirmelerini öneriyorum. Anne ya da baba böyle bir imkanı zorlamak zorunda da değil, imkan yoksa onları üzmemek de gerekir. Ayrıca onsekiz yaşına gelmiş bir insan artık yavaş yavaş para kazanmayı öğrenmek zorundadır. İşin izin alma kısmına gelince, aileler çocuklarını ayakları üstünde görmekten mutluluk duyarlar, ama bunu sadece seyahata gitmek için değil, gerçekten içtenlikle yapmak lazım, ailenize yardım ederek, sorumluluklar üstlenerek, annenize yardım ederek, akıllı insan olarak, saçma tüketim olaylarına girmeyerek, vesaire vesaire. Bir de şu çok önemli, biz burdayken örneğin bir Kanadalı öğrenci nerede? Mekan olarak değil, akıl ve vizyon olarak nerede? Batı ülkelerinde öğrenciler sırt çantalarını alıp, bir pantolon üç beş tişörtle ülke ülke geziyorlar. Yarın iş hayatınızda aynı iş yerinde çalışabileceğiniz yabancı gençler bu imkanları yaşamışken sizlerin de aynı yollardan geçmiş olması cv’leriniz için bile çok önemli. Uluslararası insan olmak! Üstelik ailenin yolladığı pahalı yaz kampları ile değil, zorluklara da dayanarak, biraz da sefil hâlde yaşanan böyle bir deneyim, ben işveren olsam, ikinci adayı seçimlerimde öne çıkarır, işte bütün bunlar küresel!

Bir de şu meşhur Erasmus var. Zaten akıllısınız ama hedefe kilitlenin, çalışkan olun, İngilizcenizi geliştirin ki sınavı geçin, derim öğrencilerime. Şimdiye kadar bu program ile yurtdışına giden pekçok öğrencim oldu, birinden bile memnuniyetsizlik nidaları duymadım. Müthiş bir deneyim. İngilizce Öğretmenliği Bölümü’ndeki derslerimde dört de yabancı öğrenciyi okuttum, sınıf arkadaşlarıyla yaşadıkları o mutlu paylaşımları unutamam.

Benim ailemin çok parası var diyorsanız, bir de semester at sea var, yine Internet’ten araştırabilirsiniz. Bu güzel ötesi bir olay. Diyelim ki üçüncü sınıfı okuyacaksınız, bir gemiye biniyorsunuz, bir yıl boyunca ne İtalya’sı kalıyor ne Fransa’sı, gemiyle liman liman gezerek, kendi dalınız her ne ise o dalın profesörlerinden aldığınız derslerle üçüncü sınıfı okuyorsunuz. Yale Üniversitesi bile kabulü yapmış, hesap edin eşdeğerini. Bu biraz uçuk kaçabilir çünkü parası diğerlerinin kat be katı, ama olan için de işte imkan!

Bu yazı çok öğrenci çıkarına oldu, değil mi?
Ehh, bana da bu gider, 24 saat öğretmen olarak yaşıyorum, otuz üç senedir, öğrenciler çok kıymetli, çoookkk!
Haydi, önce hayal edin, sonra bu hayali gerçekleştirin.
Önce siz, yıllar sonra aileleriniz beni haklı bulacak.

Kız kalk bu gece düğüne gidelim, dedi Fethiye Ablam. Düğün Kervansaray’daymış, Kervansaray da tam bizim evin yan tarafında, meşhur Mavi Köşe Pastanesi’ne bitişik. Her gece davullu zurnalı düğün olur, balkondan sesleri dinleriz. Mikrofondan, saygıdeğer misafirlerimizzz şimdi damat beyin anne ve babasını Adana Çiftetellisine davet ediyoruzzzzz anonsu yapılınca ben hayallere dalarım, bir gün ben de evlenecem, karayağız bir delikanlının karşısında nınının nınının nınnınınn nınının nınının nınn ezgisiyle ellerimi kollarımı kaldıra kaldıra, beyaz gelinliğimle salına salına dans edeceğim. Gönül diyor ki mutfak balkonundan uç git salona oyna ama düğün bizim değil ki, dinlemekle yetiniyoruz.

E peki dedim gidelim de kimin düğünüymüş? Birsen Ablan var ya, onun eltisi Ece’nin abisinin düğünü- durum anlaşıldı, dıdının dıdısı- peki sen davetli misin, e işte Birsen Ablangiller de gidiyor, tanıdığımız insanların düğünü. Ya olur mu Fethiye Abla, ayıp olur öyle davetiyesiz filan diyorum ama Fethiye Abla bu, ona göre Kervansaray’daki ve Belediye Binası’nın yanındaki düğün salonlarında yapılan her düğüne gidebiliriz çünkü oğlan tarafı kız tarafından kız tarafı oğlan tarafından sanır, oynayıp kurtlarımızı dökeriz, kolamızı içeriz, yaş pastamızı yeriz, güzellll- güzeli bana diyor- sonra da çıkar eve geliriz, annene söylemezsin olur biter!

Sistem böyle çalışıyor Fethiye Abla’da. Eh, peki dedim, izin alındı, giyinildi, düğüne gittik. Neyse korktuğum gibi olmadı, sahiden de Birsen Abla oradaymış, daha bizi görür görmez Yeşimmmm hoşgelmişsin canımmm diyerek boynuma sarıldı, kabul gördük. Beni masadakilerle tanıştırıyorlar, adımı söyleyen yok, avukatın kızı aşağı, doktorun yeğeni yukarı, iyi mi? Benim de bu duruma itirazım yok, havamız binbeşyüz!

Yanakları kıpkırmızı allıklı, dudakları bordo rengi kalemle çerçevelenmiş, göz kapaklarında simler ışıldayan kadınlar uzun elbiseler giymişler, mor, fıstık yeşili, kırmızı ne renk ararsan var, daha yaşlı olanların başlarında oyalı tülbentler, çoğunun üstünde Adana şalvarı, elleri kınalı, dudaklarında tatlı bir tebessüm ‘hoşgelmişsin gülüm’ diyorlar. Masadaki kadınlardan biri dertli dertli oturduğu için Fethiye Ablam Birsen Abla’ya usulca noo’lmuş diye soruyor. Oğlu Almanya’ya çalışmaya gitmişti, yıllık iznine gelmeyecekmiş diyor Birsen Abla, elini dudağına siper etmiş, duyulmasın istiyor söylediği ama bizimki ‘yurtdışına giden gelmiyor yaaa, Allahallahhh!’ diyor sesli sesli.

Sonra hadi kalk Yeşim dans et diyor. Ay ben kimle dans edecem? Hem slow parça çalıyor. E kalk Peri’yle et diyor. Ayy Fethiye Abla yaaa, kız kıza dans edilir mi diye itiraz ediyorum, niye edilmesin bak herkes ediyor diyor. Sahi, herkes kızkıza dans ediyor. Hülyalı bir görüntü içindeler, kimi iki elini kızın boynuna sarmış, kiminin tek eli boyunda diğeri kızın belinde döne döne slow dans ediyorlar. Bu iş benim çok tuhafıma gidiyor, ayıp böyle olmaz! Bir erkek, akraba bir amca filan gelir dansa kaldırır, ben babamla dans ederim en iyisi, babam beni dansa kaldırırken mutlaka takım ceketinin düğmesini ilikler, ben kendimi Sinderella zannederim, herkes alkışlar filan, öyle olur. Fethiye Ablam kalkıp kızkardeşi Nazik’le dans ediyor. Ben masada böyle sıkıla sıkıla oturacak mıyım, benim de canım dans etmek istiyor. Boşverrrrr deyip ben de Peri denen kızla dansa başlıyorum. Başlangıçta biraz utanıyorum fakat çok az sonra utandığımı bile hatırlamıyorum. Biraz sonra ‘Alemin keyfi yerinde yine maşallahhhhhh’ şarkısını söylemeye başlıyor erkek şarkıcı. Fethiye Ablam pistin ortasında son sesiyle ‘bize de bir gün kader gülerrrrrr güler inşalllahhhh’ diye bağırıyor, sol eli belinde sağ eli kıvrıla kıvrıla havada, eğlence tüm hızıyla devam ediyor. Kadının biri boynuma sarılıp beni iki yanağımdan öperek ‘böyle gelmiş böyle gidecek korkarım vallahhhhhh’ diyor, terden sırılsıklam, Fesupanallah derken pist inliyor.

Şantör ‘aşk şarabı içmesi hoştur şaşkına’ başlayınca Fethiye Ablam gelin kız, kolkola girin diye eliyle koluyla pisttekileri başına topluyor. Herkes kolkola girip bir o yana bir bu yana sallanmaya başlıyor
– bir o yana bir bu yana yatma şaşkınnn tenhalarda menhalarda bitmiş aşkınnn-
arada bir dönüp dönüp Yeşimmmm hadi güzel, gir sen de araya diyerek kendinden geçmiş bir halde şarkıyı söylüyor.
‘Şaşkın sana ne dedim, sen ne yaptın, dün gece gördüm seni, ters yola saptın’
derken yanındakilerin kollarından sıyrılıp sağ işaret parmağını afacan bir çocuğu azarlar gibi sallıyor, aman görüntü eksik kalmasın, bir yandan da sol ayağının üstünde ilerliyerek sekiyor, tombiş bacaklarına bakmadan kısacık da beyaz bir etek giymiş, iyi mi? Sonra herkes kalçalarını kıvıra kıvıra ellerini havada döndüre döndüre göbek atmaya başlıyor. İnanılmaz eğlenceli bir düğün.

Gelin, kolları boynu sapsarı altınlarla mesut, damat terden sırılsıklam, takımın ceketi bir masaya çoktan atılmış, erkekler kolalarına kattıkları kaçak içkilerle sarhoş, lilililililililiiiiii zılgıtlar gırla giderken birdenbire tahta sandalyeler havada uçuşmaya başlıyor. Atmosferde Memeddddddd diye bir kadın sesi cırlıyor. Sonradan Fethiye Ablam’la gittiğim her düğünün olmazsa olmazı kavgayla ilk tanışmamız, müşerref olduk efendim! Delikanlının biri bir diğerinin yakasına yapışmış ana avrat düzgidiyor, yerlere düşen boş gazozlar şıngırdayarak kırılıyor, insana korku veren sesler. Benim ödüm kopmuş bir kenara çekiliyorum, Fethiye Ablam, adamın tersini döndürür, hemen kanatlarını açıp beni sarıyor, it bunlar itttttt, sarhoş oldular, korkma diyor. Yanımda Fethiye Ablam varsa ben korkmamayı öğrenmişim zaten. O, önünde izbandutlar bekleyen her kapıyı açar, şeytan dilli, bir o kadar da tatlı dilli, kafası bozarsa Adana usulü gün yüzü görmemiş bir küfür savurur, herkes hizaya girer alimmallah, öyle yaman! Neyse, ortalık yatışıyor, birileri kavga eden karayağız delikanlıların kollarına girip dışarı çıkarıyor.

Garsonlar ellerinde kocaman tepsiler, aceleyle pastaları masalara dağıtmaya başlıyor, Fethiye Ablam bir kaç tabak fazla pasta istiyor, isterken garsonla ennn tatlı sesiyle konuşuyor, çok sever abisi iki tane yesin, bir kaç bardak da gazoz alıyor. Pastalarımızı yiyoruz, küçük inci taneleri de var üstünde, şekerden, tırnağımla teker teker çekip çıtlatıyorum dişimde.

Çocukluğumdan bir Adana düğünü…

Memleket hasreti mi yoksa geçmişte kalan o dertsiz tasasız günlere özlem mi, bilemedim. Ama kendimi şarj etmek için çocukluğumun en mutlu günlerinden birini hatırlamaya ihtiyacım vardı. Adını Düğün koydum.

– Ben Adana’yı görmedim ama çok merak ediyorum.
– Adanamız çok güzeldir, mutlaka gidip görün ama sakın Ağustos’ta gitmeyin. Çok sıcak! Biz sarı sıcak deriz, sıcak sözcüğü anlatmakta yetersiz kaldığı için halkımız sarı sıcak demiş, düşünmesi zor ama o kadar sıcak ki ‘kuşlar bile uçmaya üşenir.’ En iyisi Mart’ın son günleri hatta en sağlamından Nisan’ın ilk günleri gitmek. Bütün şehir missss gibi portakal çiçeği kokar. Havaya karışmış kebap kokusu da var ama o zaten her zaman var.

Yaban ellerde bütün Adanalıların böyle bir konuşmayı yaptığı olmuştur, böyle bir konuşma emin olunuz ki Sidney’de bile yapılmıştır çünkü orada Ali Abi yaşıyor ve memleketini çok özlüyor, Almanya’da yapılmıştır çünkü orada binlerce Adanalı gurbetçimiz yaşıyor ve hepsi de memleketini çok özlüyor. Koku, duyularımız içinde nostaljiyi, bir özlemi hatırlamanın en kalıcı olanı, fakat, ahhh, bir kokuyu nasıl betimlersiniz, onu ancak burnunuzla solumak, içinize çekmek gerek!

Açıklıkla itiraf edelim ki şehrinin en önemli ilk özelliği olan bu kokuya müptela tek bir kişinin bile aklına Adana’da bir portakal çiçeği festivali yapmak gelmedi, geldiyse de, biz duymadık. Sonra bir gün, bu topraklarda yetişmiş bir adam bir hayal kurdu ve bakar mısınız lütfen, hayali gerçek oldu!

Ali Haydar Bozkurt içimizden biri ama ilk kez o, hemşerilerinin aynı tanımlamada birleştiği ‘Nisan’da portakal çiçeği kokusu’ betimlemesini ‘can kulağıyla dinledi’, önemsedi, bir fark yaratabileceğini düşünebildi, şehri gidilecek bir yer haline getirebileceğini tesbit etti, şu meşhurrr kebap Adana’da bir başka yenir, gidip İstanbul’da yetineceklerine Adana’ya gelip yesinler dedi, rakılarını bardağın ucundan tutarak ‘sağlığına gardeşşş!’ diyerek tokuştursunlar dedi, ömürlerinde ilk kez şirdanı tatsınlar dedi, bu da yetmedi, turunç reçelini şehrin kadınlarının ellerinden tatsınlar dedi, Seyhan Nehri’nin kıyısında gün batarken bir akşam yürüyüşü yapsınlar dedi, portakal çiçeğini dalına uzanıp koklasınlar dedi, dayanamayıp bir çiçeği dalından koparıp göğüslerine taksınlar dedi, şehre akın akın insanı kendiliğinden getirerek pazarı canlandırabileceğini gördü. Ben kendisini üç yıl öncesine kadar tanımazdım, henüz yüzyüze de tanışmadık, üstelik bu yazıyı festivale üçüncü yılında da katılamadan, uzaktan, İstanbul’dan yazabiliyorum, niye biliyor musunuz, çünkü hafızamı işgal etmiş o mis gibi kokuyu uzaktan bile içime çekebiliyorum.

Şimdi insanlar akın akın Adana’ya gidiyor, (gitti, döndü bile) uçaklarda, otellerde, pansiyonlarda yer kalmadı, kebapçılar ‘ne veriim abime’ demiyor, dayıyor kebabı, gözler yeşillik görsün, sokaklar rengarenk karnaval giysilerini kuşanmış şehirlilerle dolu, Selda Bağcan Uğur Mumcu Meydanı’nda ‘ellerimde gül oya, gülmedim doya doya’yı söylüyor, yüreği gibi bembeyaz bir de gömlek giymiş, ‘Aldırma Gönül Aldırma’ diyor, o güzel meydana adını veren adama ”Uğurlar Olsun’ diyor, Şinasi’de İbrahim Abiler yine döktürüyor, kesin, ‘Red Red Wine’ı söylüyor, şehrin neredeyse bütün sivil toplum örgütleri, dernekleri, okul mezunları kortejlerde yürüyor, Adana Adana diye şehir inliyor.

Bu projenin ardında Ali Haydar Bozkurt’un belki de yüzlerce insanla tek tek, uzun mesailer vererek, derdini dileğini anlatması yatıyor, toplum içinde kurduğu doğru iletişimin, insanlar üzerinde uyandırdığı güvenin bütün yansımaları görünüyor.

Dostlarımı, akrabalarımı arayıp haberleri alırken, Facebook’tan paylaşılan fotoğraflara bakarken, Ali Haydar Bozkurt’un gerçekleştirmiş olduğu bu olayı anlatmak için muazzam, şahane görkemli muhteşem gibi sözlüklerle yetinmek beni kesmiyor. Kızılderililer gibi betimlemek istiyorum.

Çocukluğumu ve ilk gençliğimi yeniden yakaladım sanki,

Yağmurlu bir günde evin içinde otururken pencereyi açıp odaya dolan mis gibi serin kokuyu içime çektim sanki,

Babamın mezarı Adana’da, gidip yanında oturdum sanki,

Bütün sevdiğim insanlar Adana’da, gidip onlara sarıldım sanki,

Bir Ahmet Abi vardı Adana’da, rahmetli oldu, bize 1975’li yıllarda bir aletten bahsederdi, bir düğmeye basacaksınız, hopppp diye New York Üniversitesi’nde hocanın verdiği derse gireceksiniz, bakın görün bu olacak deyip Internet’i anlattırdı. Ona ‘sen haklıymışsın Ahmet Abi, biz pis pis gülüp arkandan dalga geçerdik, affet bizi demek için bir ölüye sarılmışım sanki, Ahmet Abi yüzünde bir maske, festivalde yürüyormuş, olmaz mı, oldu bile!

Portakal çiçeğini koklayıp ‘ahhh herşey güzel olacak!’ deyip coşkuyla yoluma devam etmişim sanki,

İpek diyor ki cennetin bir kokusu varsa o portakal çiçeği kokusu sanki,

Hiç tanımadığım insanlarla elele tutuşup üç ayak oynamışım sanki,

Bütün kızlar toplandık, toplandık toplandık sanki,

Hiç tanımadığım insanlara ‘aslan gardaşım’ demişim sanki, derken içim yaşam coşkusu dolmuş dolmuş dolmuş, ohhhh beee sanki,

Daha ne yapacaktın? Sen çok yaşa Ali Haydar Bozkurt! Aslan gardaşım!