Rengarenk orlonlardan, kafama göre takılarak işlediğim bir örtü var. Bir süredir işlemeye elim varmıyor, tam yine başlayacakken içimden bir ses, hop diyor, zavallı örtü oracıkta durup sahibinin paşa gönlünün gelmesini bekliyor. Tembellikten değil bu duruş, mola vermek de değil, insan bir şeyi işlerken güzel hayaller kurmalı, güzel şeyler düşünmeli, ondan. Bir kaç aydır, böyle bir esriklik vardı ruhumda, bir yorgunluk sanki.

Bugün evimizde bir bayram rüzgarı esti. Ayşe Teyze bize geldi, Ankara’dan gelince Hasan’a gitmeden olmaz der, Hasan onun eline doğmuş, teyzesi. Onlar geldiğinde ben son hazırlıklar için odamdaydım, daha üç saniye geçmeden, ‘Naniş yok muuuu?’ sesini duyunca sevindiğimi söyleyebilir miyim? Şaşırdığımdan değil, şaşırmadığımdan, onla benim aramda bir anne kız sevgisi olduğundan ve bunu bir kez daha duymanın tatlı sarhoşluğundan.

Biz kızlar, yemek için hazırlık yaparken o kanepenin üstüne yatıp biraz dinlendi. Üşüyünce üstüne işlemekte olduğum rengarenk tığ örtümü örttüm, örtüyle barışmak için ilk hareket, onu gidip gelip o renkli örtünün altında kestirir halde izlerken, artık örtüyü işlemeye devam edebileceğime dair bir güç bedenime yayılmaya başladı çünkü kontesim bir Matisse tablosu kadar güzeldi.

1921 yılında Rusya’nın Sohum adlı şehirde doğmuş Ayşe Teyze. Ondan iki yıl sonra da kayınvalidem Şükriye Hanım doğmuş. Anne ve babaları Arhavi’de evlenip Sohum’a taşınmışlar, Arhavililer, gerçek Laz. Annelerin adı Fatma, biz ona Nana deriz, deriz diyorsam gördüğümden değil, yıllar önce ölmüş ama o bizim için hep ‘oyyyy nanaçkimiiii’, Hasan’ın dilinden düşmez. Bugün Ayşe Teyze çokkkk eski bir hikayeyi anlattı, fakat anlatması da anlaması kadar zor bir hikaye, annesi Fatma doğduğunda bir komşu erkek çıkıp silah atıyor, pat pata pattttt, karısı adama niye silah sıktığını soruyor, komşunun bebeği oldu, ondan deyince, karısı, oğlan için silah atılır, onların kızı oldu diyor. Kocası, ben bu silahla o kızı oğlumla nişanladım diyor. Anlaşılması zor derken bunu kastediyorum, o adam ilerde Hasan’ın dedesi olacak olan Mustafafendi’nin babası, doğan kız Fatma ise Hasan’ın anneannesi, adamın müstakbel gelini. Kafalar karıştı mı? Karadenizliyi anlamak için bu ilişkilerin çok yıllar öncesine inmek gerekiyor. Nasıl bir akraba yakınlığı, muhabbeti, destek ve yardımı, kucaklaşması, bunu anlamak için hikayelerin kuşaklar öncesine vakıf olmak lazım, bir hikaye başlarken onun daha da öncesinde bir hikaye yatıyor. Kız dokuz yaşındayken nişan yapılıyor, on beşine gelince evleniyorlar, doğru Sohum’a, tütün tüccarlığına. Çocuklar orada doğuyor.

Ruslar Türk tebaada olanlara ya Rus ya da Türk, seç, Türkse git deyince Nana çocukları toplayıp bir gemiyle İstanbul’a yola çıkıyor, Şükriye Annem 14, Ayşe Teyze on altı yaşında ve ikisi de geride bıraktıkları hayat için hüngür hüngür ağlıyorlar, tam o sırada gemideki bir adam, kızlar niye ağlıyorsunuz ki, dünyanın en güzel şehrine gidiyorsunuz diyor. İstanbul. Şehre gelince Karaköy’de bir otele yerleşiyorlar, sabah uyandıklarında bir kalabalık, görülmemiş bir kalabalık akın akın yürüyor, ağlayanlar, acı içinde insanlar. Bizimkiler ne oluyor, neden insanlar ağlıyor deyince Atatürk öldü diyor birileri. Geldikleri gün böylece tarihe düşüyor, 10 Kasım 1938.

Bu hikayenin daha neleri neleri var, anlatırız belki bir gün.

İşte esen bayram rüzgarı deyince bunu demek istedim, Ayşe Teyze’nin anlattıklarıyla eskileri yad etmek, onların nefeslerinin evin içine yayılışını duyumsamak, arınmak, hiç kimsenin boşuna yaşamadığını bir kez daha anlamak, hayatın hatırlamaktan ibaret olduğunu bir kez daha anlamak, biricik anılara sarılıp hey gidi demek, çaydan bir yudum, sonra hayatın devam eden akışını bir üzüme asma dikmek üzere somutlaştırmak, keser nerde, testere var mı, tut şunun ucundan.

Bugün bize Ayşe Teyze geldi, bilmem esen rüzgarı anlatabildim mi?